ضرورت پیوست رسانه ای در فعالیت های قرآنی و پیوست قرآنی در فعالیت های رسانه ای
💠
به گزارش “دیدبان رسانه ای انقلاب” در اولین نشست مسئولین دارالقرآن بسیج سپاه نواحی مازندران که با محوریت تحقق بخشیدن به سند توسعه قرآنی استان برگزار گردیده بود، نسبت به مکتب مقاومتی قرآن در حوزه رسانه و تفاوت میان فعالیت های قرآنی و فعالیت های رسانه ای در ابعاد مقاومتی گفتگوی سازنده ای صورت پذیرفت که مشروح آن در قالب بیانیه ای با عنوان مقاومت رسانه ای از منظر دارالقرآن بسیج سپاه کربلا صادر گردید که به شرح ذیل می باشد:
🔘
بسم الله الرحمن الرحیم
دارالقرآن بسیج سپاه کربلا به دنبال توجه دادن به مکتب مقاومتی قرآن در حوزه رسانه است، چراکه از منظر ابعاد مقاومتی، نه میتوان فعالیت های قرآنی را جدای از فعالیت رسانه ای آنچنان که شایسته نیاز امروز است تعریف نمود و نه فعالیت رسانه ای بدون نگاه قرآنی کاربرد معرفتی و هدایت گری منجر به سعادت را برای مخاطب به همراه خواهد داشت.
یک وقتی هست که ما تنها به دنبال تعلیم و تبلیغ و ترویج قرآن در فعالیت هایمان هستیم که در اینصورت در بحث رسانه تیتر ما عبارت خواهد بود از: نقش رسانه در فهم قرآن، اما محور این بیانیه این استکه چگونه از قرآن برای کارآمدی خود در پاسخ به مسائل و مشکلات روز و اثر بخشی مقاومتی رسانه ای و کمک به جریان تمدن نوین اسلامی منتج به نظم نوین جهانی بهره ببریم.
دشمنی نظامات مبتنی بر تفکر امپریالیستی با ایران اسلامی ریشه تاریخی دارد
نظام فکری مبتنی ایدئولوژی جامع ناب اسلامی (خط وحی اللهی، سیره نبوی و مکتب علوی)، آنچیزی است که مایه قدرت و اقتدار جمهوری اسلامی و اقبال مستضعفین جهان به این ایدئولوژی در سطح بین المللی است، لذا تمامی تلاش دشمنان در طول تاریخ به سمت تحریف و ناتوان جلوه دادن این ایدئولوژی بوده است و از آنجاکه ایدئولوژی انقلاب اسلامی از مفاهیم قرآنی نشأت می گیرد، نقطه اصلی هدفگذاری دشمن، حمله همه جانبه به این اعجاز حکیم که پشتوانه این ایدئولوژی می باشد بوده و هست.
دشمن با شبه افکنی به دنبال تغییر ارزش ها است و برای این منظور باید ساختارهای نظام فکری تک تک افراد را دچار تزلزل نماید، لذا در کنار تمام شیوه هایی که در ادوار گوناگون به کار بسته، در این مقطع زمانی، این جنگ ترکیبی است که در دستورکار دشمن است و در این جنگ، هدف اصلی رخنه در ایمان و اعتقادات امّت اسلامی است تا با تحقق این هدف شوم به سراغ دیگر اهداف خود برود که بی شک دستیابی به مقاصد دیگر، پس از متزلزل کردن اعتقادات و ایمان و اخلاص مردمی، از یک منظر کار سختی نخواهد بود.
پس می بینید که ما سالیان سال است که شاهد جنگ نرمی هستیم با هدف تغییر و شکل دهی به ترجیحات امّت اسلامی و در عرصه های گوناگون با رویکرد دو قطبی سازی، دستاوردهای نظام اسلامی را زیر سؤال می برند و نسبت به کارآمدی نظامات در حاکمیت اسلامی تردید آفرینی می نمایند.
وقتی نسبت به موقعیت خود در جهان امروز واقف باشیم در خواهیم یافت که ما در جنگ همه جانبه تحمیلی و ترکیبی ای بسر می بریم که تمام ماهیت حاکمیت اسلامی و هویت امت اسلامی را نشانه رفته است،
سؤال اینجا استکه برای مقاومت در برابر این هجوم تمام عیار چه باید کرد و ابزار های ما کدام ها هستند؟
در طول تاریخ و با وجودیکه دشمنان در برخی مقاطع کشورهای اسلامی را به تسخیر خود در آوردند اما هویت اسلامی ما مجدداً ریشه دواند و احیاء شد، لذا باید بدانیم، این زنده شوندگی از کجا نشأت گرفته و این را از چه داریم؟
بی شک از مهمترین دلایل این بازگشت به خویشتن خویش (احیای جامعه اسلامی)، ولایت پذیری و مسجد محوری بوده که هر دو مرجعی برای دریافت پاسخ به مسائل روز جامعه از منبع قرآن حکیم به حساب می آمده اند که امروز هم تنها نقطه قابل اطمینان مقابله با جنگ ترکیبی هستند اما در کنار آن امروز مقاومت رسانه ای نیز می بایست در فضای جامعه اسلامی تبیین گردد.
چراکه فعالیت فرنگی بالاخص با رنگ و بوی قرآنی آن در زمان حاضر باید به نحوی باشد که به موضوعات و دغده های روز جامعه پاسخ کارآمد دهد؟
به عبارت دیگر، اساساً باید انتظار خودمان از یدک کشیدن عنوان اصحاب قرآن کریم را شفاف کنیم.
نقش رسانه در فهم قرآن و نقش قرآن در کارآمدی رسانه
قرآن یک پیام الهی دارای ویژگی مکتبی مقاومتی است که ابعاد رسانه ای آن تعریف گسترده ای دارد و بی شک قرآن، رسانه ای است که از ارکان پیام رسانی، تبلیغ و ارتباطات برخوردار است و سه گانه منبع پیام، خود پیام و جهت یا مخاطب پیام را در بر دارد.
برخی ، رسانه را ، مفهومی مدرن و امروزی می دانند و آنها می گویند ما مفهوم رسانه با مضمون امروزی را در گذشته نداشتیم، اما باید بدانیم که قرآن در ابعاد پاسخگویی به مسائل گوناگون دارای قدرت انطباق پذیری و عینیت یابی بالایی است، یعنی اینکه
خاصیت معانی قرآن این است که هرچه زمان بر مفاهیم آن میگذرد، مقیاسهای انطباقپذیری و عینیت یابی آن بسیار گستردهتر میشود.
لذا اگر از رسانه و ابزارهای انتقال پیام با نگاه قرآنی بهره ببریم، ابزار رسانه ای ما هم به همان میزان کارآمدتر خواهد شد.
حال باید بدانیم اساساً هدف عالی رسانه چیست؟
رساندن پیام یا ایجاد بهترین مدل تعاملی که شما در قرآن کریم در هر دو معنا به عالیترین سطوح توفیق میرسید.
یعنی شاخصهای رسانایی قرآن کریم هم در ابعاد رسانه و هم در مدل پیام رسانی دارای قابلیت بسیار بالایی است تا آنجاکه در حد اعجازی حیرت انگیز می نمایند.
رسانه مقاومتی و مقاومت رسانهای
در این مقوله سه واژه نزدیک به هم داریم که ما میتوانیم سه مصطلح را در این حوزه تعریف نماییم:
یکی رسانه مقاوم؛ یکی رسانه مقاومتی؛ یکی مقاومت رسانهای
• رسانه مقاوم هدف اصلیش یک رسانه است. یعنی میکوشیم یک رسانه را در برابر تهدیدات مقاومسازی کنیم و ثبات ایجاد کنیم. میتوان سوال کرد که ما از نظر قرآن برای ایجاد رسانه مقاوم باید چه کار کنیم؛ ولی بحث من الآن این نیست.
• دومین مطلب رسانه مقاومتی است؛ یعنی رسانهای که کارکرد آن مقاومتی است؛ یعنی برای مقاومت در یک کشور، یکی از جاهایی که باید فعال شود رسانه است. این رسانه میخواهد کارکرد مقاومتی داشته باشد.
• عنوان سوم، بحث مقاومت رسانهای است؛ یعنی شما یک پروژهای دارید که فراتر از رسانه است و آن پروژه اسمش مقاومت است.
شما پروژهای دارید و از این منظر رسانهچی نیستید. شما یک آرمانی دارید. از این صحبت میکنیم که این آرمان و رؤیای شما با تهدیداتی مواجه میشود. این تهدیدات میتواند از ناحیه رسانهها باشد، میتواند از ناحیه غیررسانهها باشد.
این مفهوم مقاومت باید در مواجهه با یک تهدید و هجمه مطرح باشد و معنا پیدا کند.
در اینجا هم بحث ما تهدیدات و کارزارهایی است که در عرصه جهانی علیه پروژه ما رخ میدهد.
ممکن است هر نقطهای از پروژه ما که آسیبپذیرتر باشد، طمع دشمن برای نشانهگیری به سمت آن نقطه بیشتر باشد؛ اما دشمنان دارای جبهه وسیعی هستند که حکومت هایی را در بر می گیرد و آنها بین حکومتهای خود تقسیمکار میکنند و هر کدام نقشی را بر عهده می گیرند، ولی هدف همه آنها این است که پروژه ناب جهان اسلام یعنی پروژه تمدن نوین ایرانی اسلامی از کار بیفتد یا مسیر آن را عوض کنند تا منجر به تسلیم آن گردند.
کارآمدی قرآن در حل مسئله ها امری است که نباید از نظرها دور داشت
مرحوم “مالک بن نبی” که به نظر برخی بزرگترین تمدن پژوه عالم اسلام را بعد از “ابن خلدون” نگاشته است، افکار را تقسیمبندی میکند و میگوید “افکار مریض و افکار مریضکننده”؛ “افکار مرده و افکار زنده”. افکار زنده افکاری هستند که در معادلات زندگی به داد شما میرسند.
فکر زنده، دارای ایده هایی است که چنانچه روی مسئله ای بنشیند، آن مسئله را برای شما به بهترین شکل آن حل میکند.
اگر شما به قرآن نگاه کنید میبینید که تمام قرآن مسئلهای را حل میکند؛
ولی نمیخواهیم به مسئلههایی که جزئی هستند دقت کنیم، بلکه میخواهیم از کارآمدی قرآن در حل مسئلههای امروز امت اسلامی بلکه جامعه جهانی استفاده کنیم.
پس در پروژه مقاومت که میخواهیم از نظر قرآنی در مورد آن بحث کنیم، مقاومت به خودی خود دارای معنی کلی و تاحدی خنثی است و لذا لزوماً ارزش ذاتی ندارد.
مقاومت از نظر قرآن ارزش ذاتی ندارد، بلکه اعتبارش به مرجعیت ان ارزشی است که برای آن مقاومت را در دستورکار جامعه قرار می دهد.
مثلاً در آیه شریفه ۳۰ سوره فصلت میفرماید: «إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا» به موجب این آیه شریفه، چون مسلمانان میگویند: «ربنا الله»، لذا مقاومتشان به دلیل آرمان ای والایی که به آن اشاره می دهد، ارزش می یابد و گرنه اگر میگفتند مقاومت ما مثلاً برای بت ها است، این مقاومت چه ارزشی داشت؟
پس خود مقاومت ارزش ندارد؛ اتفاقاً گاهی عدم مقاومت ارزش دارد. مثلاً قرآن نفرموده که در مقابل حرف حق مقاومت کنیم.
مقاومت رسانهای
این مطلب با توجه به اینکه ما در این نشست به دنبال مکتب مقاومتی قرآن در حوزه رسانه بودیم، مفاهیم گستردهای دارد.
رسانه مقاومتی دینی یا قرآنی، رسانهای است که در سطح مبانی نظری و ایمانی مبتنی بر اعتقادات و باورهای بنیادین، جهان بینیها، انسان شناسی و معرفت شناسی های پایه قرآنی و در عرصه رفتار و کنشها کاملاً متعهد، ملتزم عملی به منظومههای شریعت در فقه و اخلاق است.
مقاومت رسانهای همه تدابیری است که یک جامعه یا ملت یا امت در حوزه رسانه و ارتباطات اعمال میکند و با آنها بر مقاومت و استقامت خود میافزاید. مقاومت رسانهای در قرآن وصف انسان و جامعه است.
در مقاومت رسانهای میخواهیم کاری کنیم که انسان را مقاوم سازی کنیم.
فرض این است که جامعه مورد هجمه و جنگ نرم قرار گرفته است. قرار است در این جنگ نرم، هویت نشانه گرفته شود و مفاهیم تخریب شود.
لذا در مقاومت رسانهای، دنبال مقاوم کردن رسانه نیستیم، بلکه دنبال مقاوم کردن انسان و جامعه هستیم.
شناخت نقشههای رسانهای دشمن با کلید واژه های قرآنی
یکی از کلید واژه ها “انحراف” است. اساساً انحراف یعنی اینکه کسی را از خط مستقیم و عینی یک مفهوم بیرون کنی. همچنین “اضلال” یعنی اینکه جریانی را از خط ریل و مسر اصلی بیرون کردن.
مورد بعدی بزرگنمایی است؛ یعنی آسیبی که جامعه دارد، را بیش از آنچه هست، نشان بدهی یا کمتر از آنچه هست نشان بدهی.
تعبیر «وَالْمُرْجِفُونَ فِی الْمَدِینَهِ» در آیه ۶۰ سوره احزاب آمده است. مُرجِف کسی است که با اخبار متزلزل تبلیغات سوء راه بی اندازد.
مورد بعدی «تشویح» است؛ گاهی شما یک مفهوم را مشوح میکنید.
«مالک بن نبی» میگوید که مستعمر در کشورهای استعمارگر مرصد (یعنی رصدگاه و مرکز سنجش) درست میکند و به دنبال کشف کارآمدترین و فعالترین ایده برای رسیدن به اهداف شوم خود است.
او میگوید که اساساً ضعف ما مسلمانان در این است که تنها به دنبال شناخت حق و باطل هستیم؛ ادامه می دهد بلکه باید در کنار آن به دنبال شناخت کارآمد و ناکارآمد هم بود.
لذا
پیامدگرایی در عقیده ها خیلی مهم است. باید ببینید چه اتفاقی بر اثر این تفسیر و گزارش شما از توحید و امامت در ذهن مخاطب ایجاد میشود.
کلیدواژه بعدی کلمات تحریف و کتمان هستند. کتمان در قرآن کریم شامل تمام حوزههای رسانهای میشود. مسئله کوچکنمایی، به معنای تفریق یا پراکنده کردن، مثلاً توجه به بحثهای قومی و نژادی که در آیات یهود مطرح شده است، بحث تلبیس و الباس، یعنی ترکیب کردن حق و باطل به نحوی که مردم نفهمند حق با کیست. در قرآن کریم بحث الباس صراحتاً مطرح شده است: «وَلَا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَکْتُمُوا الْحَقَّ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ؛ (آیه ۴۲ سوره بقره) و حق را به باطل در نیامیزید و حقیقت را با آنکه خود میدانید کتمان نکنید».
بر اساس این آیه شریفه، کتمان از بینظم سخن گفتن و از دل آشفته در میآید. بحث خدعه، فریب و تفشیل هم در قرآن آمده است: «وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ رِیحُکُمْ» (آیه ۴۶ سوره انفال).
قرآن کریم؛ بزرگترین مرجع ارتباطات
نکته این است که اولاً این ها نمونه ای جنبه سلبی و منفی واژگانی از این دست است. مقابل تکتک این واژگان جنبه ایجابی وجود دارد. مثلاً کلمه «نور» که وصف قرآن است، خود این نور بیانگر ادبیات شفاف است. شفافیت با تعبیر قرآنی نورانیت میشود؛ یعنی کلامی که ابهام ندارد و کاملاً واضح است. این واژگان کلید واژههای شناخت نقشه های رسانه ای دشمن است؛ چون تمام اینها در حرکت رسانه نمود و تحقق حداکثری می یابند.
عالیترین و بالاترین عرصه تحقق این مفاهیم رسانه است. علتش هم به بحث ارتباطات برمیگردد.
قرآن کریم کتاب ارتباطات است. و طبق گفته برخی اصولاً دین یک پدیده رسانهای است.
در جایی نقل قولی از رهبر معظم انقلاب بیان شد که اگر ایشان رهبر نمیشدند، مسئول فضای مجازی میشدند.
همچین مطلبی را از یکی از پاپ ها هم داریم که گفته اگر مسیح امروز میآمد، در قالب کارکرد رسانه چی میآمد.
چیزی جز رسانه در قرآن نداریم؛ چون چیزی جز ارتباطات در قرآن نداریم.
صدقه یک مقوله ارتباطاتی است. انفاق ارتباطاتی است. آمادگی، جنگ و صلح ارتباطاتی است. در نتیجه
بحث ارتباط و فعالیت رسانه ای بالاخص در شرایط مقاومتی آن بحث اساسی قرآن کریم است.
لذا در میدان ساختار دارالقرآن بسیج سپاه کربلا، به منظور عمق بخشی معنوی در کنار تعمیم تعلیم و تربیت قرآنی در اقشار و عرصه های گوناگون، جهت تقویت جامعه مبتنی بر اعتقادات و باورهای بنیادین، جهان بینی ها، انسان شناسی و معرفت شناسی های پایه قرآنی و در عرصه رفتار و کنشهای امّت متحد و متعهد اسلامی، ملتزم عملی به منظومههای شریعت در فقه و اخلاق ناگزیر به پیوست مقاومتی رسانه ای هستیم که نقش آفرینی اهالی جامعه رسانه ای و قرآن و عترت را در کنار هم می طلبد.
- دارالقرآن بسیج سپاه کربلا مازندران
🆔 MARADA NEWS
🛡 مرکز رسانه ای دیدبان انقلاب
ارسال دیدگاه
شما باید وارد سایت شوید تا بتوانید نظر دهید.