تحلیل راهبردی نقاط قوت ضعف‌ها فرصت‌ها و تهدیدهای استان مازندران

تحلیل استراتژیک swot استان مازندران

⇐ نقاط قوت :

۱- موقعیت ممتاز به لحاظ استقرار در کنار دریای خزر و برخورداری از منابع دریایی، شرایط مناسب اقلیمی و عرصه های طبیعی ساخلی، جلگه ای، جنگلی، مرتعی، کوهستانی و زیست محیطی

۲- وجود اراضی مستعد و حاصل خیز، رودخانه ها ، آب بندان ها ، سدها، آب فراوان و امکان تولید متنوع محصولات کشاورزی ( برنج، نباتات علوفه ای، دانه های روغنی، مرکبات، کیوی، چوب و — ) دام طیور و آبزی پروری

۳- قابلیت قابل ملاحظه در زمینه تولید دام و طیور و صنایع وابسته و تکمیلی مانند کارخانجات شیر و لبنیات و کشتارگاه های صنعتی دام و طیور

۴- قابلیت توسعه کشت های گلخانه ای برای تولید گل و گیاهان زینتی و دارویی و سایر محصولات به منظور افزایش صادرات غیر نفتی

۵- برخورداری از زمینه مناسب گسترش صنعت نوین گردشگری با تاکید بر طبیعت گردی و گردشگری سلامت با توجه به ظرفیت های بالقوه

۶- آثار طبیعی نظیر زیستگاه های حیات وحش، زیستگاه های پرندگان بومی و مهاجر، ییلاق ها، غارها و یخچال های طبیعی، آب های معدنی با خاصیت های درمانی، دریاچه ها ، تالاب ها و مرداب های بکر

۷_ آثار تاریخی و سنت های دیرینه و فرهنگی با قابلیت ثبت در فهرست میراث ملی و جهانی

۸_ وجود ذخایر مواد پروتئینی در دریای خزر و بنادر صیادی و امکان توسعه صنایع شیلاتی

۹- وجود زیر ساخت های مناسب توسعه فعالیت های صنعتی به ویژه در زمینه صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی با تاکید بر صنایع چوب و کاغذ، مصنوعات چوبی و ماشین آلات کشاورزی

۱۰_ امکان گسترش بسیاری از صنایع وابسته به کشاورزی( صنایعی که ماشین آلات و ادوات مورد نیاز بخش کشاورزی را تامین می نمایند) و تولید برخی از محصولات کشاورزی که نیاز به فرآوری از طریق ایجاد گسترش صنایع تبدیلی(صنایع پیوسته به کشاورزی) دارند

۱۱- وجود معادن غنی زغال سنگ، پوکه معدنی، باریت، گرانیت، فلورین و– و مکان فرآوری مواد معدنی

۱۲_ برخورداری ازامکانات متنوع تولید برق از طریق انرژی های نو و ارزان قیمت( آبی و بادی و خورشیدی)

۱۳_ وجود ذخایر طبیعی نفت و گاز

۱۴_ برخورداری از مناطق آزاد و ویژه اقتصادی

۱۵_ فعالیت گمرکات استان در سطح منطقه ای و فرامنطقه ای

۱۶_ وجود فرودگاه بین المللی و ملی ( نوشهر _ رامسر) خطوط ریلی و بنادر ( امیر آباد، فریدونکنار، و نوشهر) برای تبادل کالا و مسافر

۱۷_ استقرار سکونت گاه های شهری و روستایی در مجاورت هم و فراهم بودن امکان عرضه سریع تر ارزان تر و بموقع محصولات

۱۸- تعدد و پراکندگی متوازن نواحی و روند کاهش نابرابر های ناحیه ای

۱۹- همگنی نسبی شاخص های توسعه انسانی و روند فزاینده بهبود آن ها

۲۰- روند فزاینده چند مرکزیت ساختار سکونتگاهی

۲۱- سیر صعودی مشارکت اجتماعی زنان بالا بودن اعتماد به نفس و عزت انسانی، میل به پیشرفت در مردم، وجود خلاقیت و نوآوری و ابراز وجود
همکاری و تعاون

۲۲- مشابهات و اشتراکات فرهنگی نسبتا زیاد و تعاملات تاریخی فرهنگی با غرب و آسیای میانه

⇐ نقاط ضعف : 

۱- ضعف زیر ساخت ها، تاسیسات، و تجهیزات زیر بنایی به ویژه شبکه های حمل و نقل و ترابری، ترانزیت و مناطق آزاد

۲_ ناکافی بودن ظرفیت راه های ارتباطی منطقه با مناطق همجوار بویژه در ایام تعطیلات

۳- آزاد نبودن حریم ۶۰ متری دریا و کمبود فضاهای عمومی گردشگری در ساحل و اختصاص نوار ساحلی به مجتمع های تفریحی و توریستی دستگاه
های اجرایی و نهادها

۴_ وجود سکونت گاه های غیر رسمی و بافت های حاشیه ای

۵- کمبود تاسیسات بازیافت پسماندها و تصفیه فاضلاب

۶- کیفیت نامناسب فضاها و مراکز آموزشی، درمانی و ورزشی در کانون های جمعیتی

۷- عدم توسعه بخش فرهنگ و هنر متناسب با نیازهای و ظرفیت های فرهنگی استان

۸- تخریب آثار باستانی و تاریخی به دلیل شرایط نامناسب آب و هوایی به ویژه بالا بودن میزان رطوبت

۹- وجود معضل بیکاری به ویژه در بین دانش آموختگان دانشگاهی

۱۰- عدم تناسب فارغ التحصیلان دانشگاهی با نیاز های بازار کار

۱۱- فقدان مراکز آموزشی عالی در سطوح ملی و فراملی و سطح پایین تعاملات دانشگاهی با مراکز آموزشی عالی بین المللی

۱۲- فقدان مراکز و مجتمع های آموزشی مدرن و تعدد بالای مراکز آموزشی عالی غیر انتفاعی

۱۳- عدم رعایت اصول آمایش سرزمین و توان اکولوژیک در تعیین کاربری های اقتصادی

۱۴- عدم توسعه یافتگی نهادهای مالی و اعتباری در جوامع روستایی

۱۵- از بین رفتن پوشش گیاهی تخریب جنگل ها و مراتع افزایش فرسایش خاک و سیل گیری و رانشی بودن برخی مناطق به دلیل استفاده بدون
برنامه و بی رویه از طبیعت

۱۶- بهره برداری نامناسب و بیش از ظرفیت از زیست بوم های آبی مراتع و جنگل های استان

۱۷_ بالا بودن سطح آب و زه دار بودن اراضی کشاورزی

۱۸_ روند روبه رشد آلودگی های زیست محیطی به ویژه منابع آب های سطحی و زیر زمینی

۱۹- هدر رفت بخش عمده ای از منابع آب های سطحی، کمبود تاسیسات مهار و ذخیره سازی آب های سطحی و پایین بودن بهره وری آبیاری و کمبود آب شرب

۲۰_ سهم بالای هزینه های تملک زمین برای اجرای پروژه های زیر بنایی و عمرانی و هزینه بالای نگهداری تاسیسات زیر بنایی

۲۱- ضعف تاسیسات و کمبود امکانات و تجهیزات مناسب عمران شهری به ویژه شبکه جمع آوری و تصفیه آب های سطحی و فاضلاب های شهری و صنعتی

۲۲- صید بی رویه آبزیان و روند کاهش ذخایر ماهیان خاویاری و کیلکای دریای خزر

۲۳- روند رو به رشد آلودگی های زیست محیطی به ویژه منابع آب های سطحی و زیر زمینی

۲۴_ بهره وری پایین، ضعف فن آوری و قدیمی بودن واحدهای بزرگ صنعتی

۲۵- تجاوز به حریم رودخانه ها تغییر بی رویه کاربری اراضی کشاورزی و منابع طبیعی و گسترش بی رویه و افقی شهرها و روستاها

۲۶- بالا بودن ضایعات محصولات کشاورزی و دامی به دلیل نارسایی سیستم بسته بندی، انبارداری، و نگهداری و ضعف صنایع تبدیلی

۲۷_ فقدان الگوی کشت مناسب، کوچک مقیاس بودم واحدهای بهره‌وری کشاورزی، سایبون روش های تولید و بالا رفتن قیمت تمام شده محصولات

⇐ فرصت ها : 

۱_ بر خورداری از مرز آبی طولانی و مجاورت با کشورهای حوزه دریای خزر و آسیای میانه جهت مبادلات و تامین بازرگانی و تامین نیازهای آن ها در محصولات کشاورزی صنعتی خدمات فنی و مهندسی و گردشگری

۲- برخورداری از فرصت جذب سرمایه گذاری های داخلی و خارجی در منطقه از جمله در زمینه نفت و گاز بخش کشاورزی صنعت و گردشگری

۳- برخورداری از مبادی ورودی و خروجی کالا و مسافر با کشورهای آسیای میانه و اروپا ؛ قرار گیری در مسیر گریدر حمل و نقل بین المللی( هوایی، دریایی، ریلی، و جاده ای) منطقه جهت حمل کالا و مسافر

۴_ مرکز اتصال کشورهای منطقه آسیای میانه، چین و روسیه به کشورهای حوزه خلیج فارس و اروپا از طریق کریدور شمال به جنوب در استان

۵_ برخورداری از راه های متعدد دسترسی به مهمترین مرکز جمعیت، اداری و سیاسی کشور

۶_ عبور خط لوله گاز ترکمنستان به ایران و سو آپ نفت و گاز

۷- رشد صنعت ارتباطات و گسترش روز افزون بهره گیری از شبکه های ارتباطی و امکان استفاده از تکنولوژی it در ارايه خدمات تجاری و حرفه ای

۸_ وجود تقاضای فراوان در منطقه برای تولید بسیاری از کالاهای پر مصرف و دسترسی آسان به بازار مصرف

۹- تمایل بخشی خصوصی خارجی به سرمایه گذاری صنعتی در استان

۱۰- برخورداری از پتانسیل شکل گیری مجموعه های شهری همکار

⇐ تهدید ها :

۱- کاهش ذخایر آبزیان دریای خزر ناشی از برداشت های بی رویه کشورهای منطقه

۲- نارسایی برخی قوانین و مقررات و اسناد ثبتی در رابطه با صدور سند مالکیت و کاربری اراضی کشاورزی و دست اندازی به اراضی جنگلی و مرتعی منطقه و کافی نبودن نظارت های قانونی و اجرایی در جلوگیری از تغییر کاربرها

۳- ایجاد کاربری های نامتناسب و تلاقی بخشی از مسیر آزاد راه تهران_ شمال با جنگل های شمال کشور و همچنین با منابع آب سطحی بویژه رودخانه حفاظت شده چالوس

۴- تغییر مداوم قوانین و مقررات و سیاست‌های صنعتی، بازرگانی، ارزی، بانکی، بیمه ای و — در رابطه با صادرات و واردات کالاها و مواد اولیه و ماشین آلات و قطعات صنعتی

۵- بالا رفتن قیمت بسیاری از مواد از جمله قیمت انرژی و عدم جبران آن از سوی دولت با سیاست های تعدیلی علیرغم پیش بینی در قوانین مربوطه

۶- کمبود برخی مواد اولیه صنعتی و محدودیت های وارداتی آن ها

۷- عدم وجود ضمانت های اجرایی برخورد با برداشت های غیر مجاز مواد معدنی و عدم تخصیص بودجه های کافی ملی جهت اکتشاف و زیر ساخت ها

۸- آلودگی آب دریای مازندران بواسطه استخراج نفت و ورود آلودگی از طریق جریان رودخانه های سواحل پیرامون دریای مازندران ( ۵ کشور ساحلی) تخلیه و شستشوی کشتی های نفتی، انتقال آلودگی های ناشی از فعالیت های بندر امیر آباد به خلیج گرگان و تهدید موجودات و پرندگان آبزی و کنار آبزی تالاب میانکاله

۹- هجوم آب شور به آب شیرین در بخش های شمالی جلگه

۱۰- بالا آمدن سطح آب زیرزمینی در اراضی حاشیه ساحل، سیل گیری و ماندارین شدن اراضی حاشیه ساحل در فصول بارانی، پیش روی و پس روی آب دریا

۱۱- بالا بودن وقوع بلایای طبیعی ( سیل، رانش زمین، خشکسالی، سرما، آتش سوزی جنگل ها و—) و خسارات ناشی از آن

۱۲- تقاضای بالای ملی برای در اختیار داشتن مسکن دوم در منطقه و فقدان نظارت کافی بر تغییر کاربری اراضی در سطح ملی

۱۳- ضعف سیستم بیمه محصولات در مقیاس ملی و عدم حمایت کافی مالی از بخش کشاورزی در کشور

۱۴- عدم توجه کافی به توسعه سیستم حمل و نقل ریلی و دریایی در استان با وجود ضرورت توسعه آن

۱۵- فقدان برنامه و خط مشی های بلند مدت برای توسعه آتی آموزش عالی